HISTORIA NO MEMORIA - EXILADU, AZILU, HAKSOIT LUTU, LOMPAT PAGAR, REFUJIADU, EMIGRASAUN
Nicolau Lobato Nicolau Lobato Komandante Xanana Nino Konis Santana Taur Matan Ruak
Hanoin Hikas | TEMPO NO MEMORIA | Ita Nia Historia
 
In Memoria
Saudozu Companheiro

Helder Manuel Pires de Piedade

sexta-feira, 14 de novembro de 2014

Husi OJECTIL ba OJETIL

Uluk nanain ható hau nia Parabens ba OJETIL ne’ebe halo ona kongresu/konferensia ba dala rua,parabens mos ba estrutura foun OJETIL nian. Importante mak Organizasaun ne’ebe iha biban funu ba Ukun rasik an halibur klosan no estudantes sira bele atualiza an ho matenek,moral no ispiritu nasionalismu no patriotismu tama ba hola parte iha procesu desenvolvimentu nasional,PARABENS!

Maibe, iha biban ida ne’e mos hakarak hanoin witoan konaba historia OJECTIL ba OJETIL, tuir lolos sira ne’ebe bele fó esplikasaun mak sira be fundador hanesan: Salar Kosi (Avelino Coelho), Nuno Corvelho, Terus (Constancio Pinto), Nakfilak (Jose Manuel), Klamar Fuik (Adano), sira seluk ne’ebe direta ka indireta envolve iha OJECTIL husi inicio.


Historia badak hahu mosu OJECTIL tuir informasaun ne’ebe rona husi maun bot sira ne’ebe harii OJECTIL. Iha biban ne’eba maun Bot Kay Rala Xanana Gusmao halo re-organizasaun ba estrutura Resistencia nian. Iha tinan 1981, hahu re-organiza funu no harii PML/FRETILIN. Lia anin ne’e mos to’o iha Estudantes sira nia tilun,no sira tur hamutuk ,hamosu organizasaun ne’ebe hanaran: Organização Juventude Comunista de Timor-Leste (OJECTIL).

Nudar organizasaun klandestina, OJECTIL buka penetra no no monta sel-sel iha eskolas sira hotu,liliu iha Esternato S.Jose Balide no organizasaun hanesan Escuteiros. Atu manan jovens sir ane’ebe besik igreja,dehan katak OJECTIL ne’e ninia singkatan mak :Organização Juventude Catolica de Timor-Leste (OJECTIL).

OJECTIL hahu ninia papel importante no kruzial ba luta,wianhira Papa Joao Paulo II atu mai vizita Timor iha fulan Outburo tinan 1989. Iha tinan 1988/89, hahu ona organizasaun formalmente Frenti Clandestina, hahu ho grupo 8 ne’ebe ikus mai mak naran CE FC (Comite Executivo da Frenti Clandestina), hola medida atu iha vizita Papa Joao Paulo II nian, tenki iha netik Manifestasaun atu nune mundo no liliu Papa bele hatene konaba situasaun Timor-Leste. Kulmina asaun ne’ebe mak OJECTIL halo mak iha 12.11.1991, iha S.Cruz Dili.

Tanba iha 1991 to’o 1997,pratikamente lideransa OJECTIL inimigu kaer hotu no desmantela ninia sel-sel sira hotu. Wainhira Saudozo Nino Konis Santana kaer hikas Komando Luta, organiza hikas Juventude Estudante sira, hamosu OPJLATIL. OPJLATIL mosu ho orientasaun unika mak Komando da Luta no “apartidaria ka la afilia ba Partidu”.

Iha ne’e mak mosu hikas fali OJECTIL ba OJETIL,iha grupos lideransa balun katak hakarak OJECTIL/OJETIL filia ba Partido,iha partido FRETILIN, ne’e mak iha tempo ne’eba Diresaun Fretilin nian buka organiza fali no husu apoio ba DEF (Delegasaun Externa Fretilin) ne’ebe pessoa Dr. Mari Alkatiri elabora Estatuto foun ba OJECTIL. Muda naran husi OJECTIL ba OJETIL. Foti maun Gregorio Saldanah ne’ebe momentu ne’eba iha kadeia Semarang mak nudar Lider maximu OJETIL!

Ne’e mak historia ne’ebe atan hau hatene, tanba tabik tuir maun bot sira fundador OJECTIL no mos sira ne’ebe hahu ho OJETIL!

Viva Juventude Loriku Assuwain!

Antigo Escuteiro no simpatizante OJECTIL

Husi Aileba Maubere Lian
waimori.guterres@gmail.com
https://www.facebook.com/aileba

1 comentário:

Unknown disse...

Fundadores OJECTIL nebe temi iha leten los hotu maibe Constancio Pinto la hola parte hanesan fundador, sira nebe fundador mak hanesan temi ona iha leten inklui mos Tome Jeronimo,Francisco Lelan, Jose Evaristo Madeira.

Hakerek ba Ami konta
Imi nia istoria, Ita nia istoria, Timor nia istoria.